Ben je minstens 12 jaar? Dan wil je rechter jou spreken
Ben je 12 jaar of ouder? Dan wil de rechter graag horen hoe jij het allemaal ziet. Je krijgt dan een uitnodiging om te komen praten. De rechter zal je bijvoorbeeld vragen hoeveel tijd je bij je moeder wilt zijn na de scheiding, en hoeveel bij je vader. Dat heet hoorrecht, want je hebt het recht om door de rechter gehoord te worden.

•  Villa Pinedo heeft een filmpje gemaakt over een kinderrechter die meer vertelt over het gesprek met de rechter. En vertelt bijvoorbeeld welke vragen er gesteld gaan worden.
  
  
• Klokhuis maakte ook een aflevering over het gesprek met de rechter. Want het is belangrijk dat de rechter weet wat jij wilt.

Je mag ook een brief schrijven
Je bent dat niet verplicht. Je kunt bijvoorbeeld ook besluiten een brief aan de rechter te schrijven om te vertellen wat jij het liefste wilt na de scheiding. Dat geldt ook voor kinderen onder de 12. Zij hebben geen hoorrecht, maar rechters lezen wel hun brieven.

Hulp bij het schrijven van de brief
Vind je het moeilijk om zo’n brief te schrijven? Vraag dan hulp, bijvoorbeeld bij de Kinderrechtswinkel. Ook op de website van Villa Pinedo kan je vragen stellen, of chatten met een ‘buddy’ die hetzelfde heeft meegemaakt als jij.

De rechter beslist
Als de rechter naar iedereen heeft geluisterd en de afspraken heeft bekeken, neemt hij een beslissing. Jij mag dus niet zelf kiezen. De beslissing van de rechter heet een beschikking. Daarin staat bij wie je na de scheiding gaat wonen en hoe vaak je de andere ouder ziet. Je ouders kunnen ook kiezen voor co-ouderschap. Dan woon je even vaak bij je vader als bij je moeder.

Niet eens met de beschikking?
Als je ouders het niet eens zijn met de beslissing van de rechter, kunnen ze aan een hogere rechter vragen nog eens naar hun zaak te kijken. Dat heet hoger beroep. In dat geval krijg je weer een uitnodiging om te komen praten. Dit keer niet bij de rechtbank, maar bij het gerechtshof.

Als je wilt kun je de rechter (bijvoorbeeld via een brief of telefoontje) vragen om een beslissing te nemen over omgang met je ouder(s) bij wie je niet woont. Dit heet 'Informele rechtsingang'.
Je kunt de rechter ook vragen of je bij je andere ouder mag wonen. Het maakt daarbij niet uit hoe oud je bent, zolang je maar goed over je vraag hebt nagedacht en jij dit zelf echt graag wilt.

Gesprek met de rechter
De rechter zal je meestal eerst uitnodigen voor een gesprek. Je mag iemand meenemen naar de rechtbank, maar hij mag niet bij het gesprek aanwezig zijn. Daarna zal de rechter kijken of het nodig is om jouw verzoek met je ouder(s) te bespreken. Er wordt niet altijd een beslissing genomen als je dat vraagt, maar de rechter kijkt er wel altijd serieus naar.

Voorbeeld van een echte beslssing
Zie hier een voorbeeld van een echte beslissing van een kinderrechter op het verzoek van een meisje dat liever bij haar vader wilde wonen.

Als jongere kun je vertrouwelijk met de rechter praten. Wat kun je verwachten tijdens dit "Kindgesprek"?

Het televisieprogramma Klokhuis heeft ook een informatief filmpje gemaakt over scheidende ouders en het gesprek dat je kunt hebben.

Een zorg- of omgangsregeling is een afspraak tussen je ouders over hoe vaak en wanneer je op bezoek gaat bij de ouder waar je niet woont. Elines ouders hebben bijvoorbeeld met elkaar afgesproken dat de zusjes bij hun vader blijven wonen. Ze kunnen dan op hun oude school blijven. Moeder haalt de meisjes woensdagmiddag op en brengt ze ’s avonds weer terug. Eens in de 2 weken blijven Eline en haar zus Suzanne een weekend bij hun moeder. In de vakantie zijn ze de ene helft bij hun moeder en de andere helft bij hun vader.

Als er iets verandert thuis
Als die afspraken eenmaal lopen, kan het voorkomen dat er iets verandert. Bijvoorbeeld als je vader of moeder iemand tegenkomt en gaat samenwonen. Of als een van je ouders gaat verhuizen naar een ander deel van het land. Misschien wil je dan dat de rechter nog eens naar de omgangsregeling kijkt. In zulke situaties kan je altijd advies vragen aan de mensen van de kinder- en jongerenrechtswinkel in jouw woonplaats.

In principe houden je ouders na een scheiding allebei het ouderlijk gezag. Dat betekent dat zij samen verantwoordelijk blijven voor jouw opvoeding en verzorging. Ze moeten dus samen beslissingen nemen over bijvoorbeeld de school waar je naartoe gaat. Als je ouders daar samen niet uitkomen, kan de rechter bepalen dat 1 van je ouders het gezag krijgt. Ben je ouder 12, dan kan jij ook aan de rechter vragen het gezag aan 1 van je ouders te geven. De andere ouder houdt dan wel het recht om je te zien en de plicht om mee te betalen aan je opvoeding.

Soms lukt het ouders afspraken te maken over co-ouderschap. Dat betekent dat ze afspreken dat zij evenveel voor jou en je eventuele zussen of broers blijven zorgen. Je woont dan om en om bij een van je ouders, bijvoorbeeld de ene week bij de een en de andere week bij de ander. Of van zondag tot donderdag bij je vader en van donderdag tot zondag bij je moeder. Elines ouders zijn geen co-ouders. Eline en haar zus wonen bij hun vader, en logeren af en toe bij hun moeder.

Ouders zijn ook na de scheiding verplicht om de verzorging en opvoeding van de kinderen te betalen. De ouder die jou verzorgt kan daarom aan de andere ouder een bijdrage in de kosten vragen. Lukt het jouw ouders niet om daar samen afspraken over te maken, dan kunnen zij hun meningsverschil voorleggen aan de rechter. Als je 16 jaar of ouder bent, zal de rechter ook jouw mening vragen.
Ook als je al 18 bent, moeten je ouders nog meebetalen aan jouw levensonderhoud en je studie. Dat duurt tot je 21 bent. Wil je dat er iets wordt gewijzigd in de alimentatie, dan moet je dat als meerderjarig kind zelf aan de rechter vragen. Daarvoor heb je een advocaat nodig.