Hoe oordeel jij in deze zaak?
Een man wordt verdacht van een poging tot beroving van een bejaarde vrouw op straat, door haar op de grond te gooien en met een mes te bedreigen. Hij is door de politie gearresteerd en zit al 4 maanden in voorarrest. Ook wordt hij verdacht van andere zaken: diefstal van parfum, waarbij drie personeelsleden zijn bedreigd en een personeelslid hard is weggeduwd. De man is een bekende van de politie en heeft een strafblad. Hij is al vaker veroordeeld voor het plegen van geweldsdelicten en verschillende diefstallen, ook diefstal met geweld. Ook heeft hij eerder taakstraffen gekregen, maar ook onvoorwaardelijke gevangenisstraffen. De officier van justitie besluit dat er genoeg bewijs is de man te vervolgen en de zaak voor de rechter te brengen. Hij schakelt de reclassering in om onderzoek te doen naar de persoonlijke omstandigheden van de verdachte
Op verzoek van de officier van justitie heeft de reclassering een onderzoek ingesteld naar de persoonlijke omstandigheden van de verdachte om te zien of daarin nog iets speelt dat van belang kan zijn. De reclassering komt tot de conclusie dat de kans op herhaling (het recidiverisico) hoog moet worden ingeschat door meerdere omstandigheden.
De verdachte geeft toe dat hij twee diefstallen heeft gepleegd: ‘maar alleen om de huur te kunnen betalen. Ook was ik in het verleden verslaafd aan drugs, waardoor ik steeds met criminelen omging. Dat is nu anders, ik ben bezig met een baan. Ik heb een opvliegend karakter en vertrouw niemand. Denk vaak dat ze me willen belazeren, dus dan deel ik de eerste klap uit. Ik ben bereid mee te werken aan de agressietraining. Ik heb spijt van de diefstallen, maar dat andere heb ik niet gedaan.
De verdachte heeft beperkingen, een slechte financiële situatie en geen zinvolle dagbesteding. Dat maakt het waarschijnlijk dat hij weer de fout in gaat. Het advies van de reclassering luidt dat bij een deels voorwaardelijke straf als bijzondere voorwaarden aan verdachte moet worden opgelegd dat hij zich door de reclassering laat begeleiden en hij deelneemt aan trainingen om minder agressief te worden.
Het slachtoffer is nog erg getraumatiseerd door de gebeurtenis. ‘Sinds de dag van de beroving is alles anders. Ik voel me onveilig op straat. Door de val heb ik mijn enkel gebroken. Op mijn leeftijd geneest dat niet snel. Ik heb er nog steeds veel last van. Door wat er is gebeurd, voel ik me continu gespannen. Ik ben nerveus, en kan mij slecht concentreren. Inmiddels ben ik doorverwezen naar een therapeut voor traumatherapie. Ik heb psychische schade opgelopen. Daarom eis ik een schadevergoeding.
Volgens de officier van justitie ontkent de verdachte maar is hij herkend door een getuige en het slachtoffer. ‘Ze hebben verklaard dat hij de dader is en de situatie uitermate bedreigend was. En dat alleen het ingrijpen van de getuige heeft gezorgd dat het goed is afgelopen. Hij heeft zelf de diefstallen bekend, maar uit getuigenverklaringen blijkt ook dat hij erg gewelddadig was. Ik acht alle tenlastegelegde feiten dan ook wettig en overtuigend bewezen.
Verder is de verdachte al vijf keer eerder veroordeeld voor geweldsdelicten en diefstallen. ‘Hij gebruikt ook steeds meer geweld. Rekening houdend met de beleidsregels van het Openbaar Ministerie (OM) eis ik 18 maanden gevangenisstraf, waarvan 4 maanden voorwaardelijk. Met alles wat uit het reclasseringsrapport komt eis ik daarnaast een proeftijd van twee jaar. In die tijd moet de verdachte zich onder reclasseringstoezicht stellen en meewerken aan agressietraining. Ook moet hij de schade vergoeden aan het slachtoffer.’
De advocaat ontkent dat zijn cliënt bij de beroving was betrokken. ‘Hij was op dat tijdstip bij een vriend thuis. Daarom vind ik niet dat mijn cliënt een schadevergoeding aan de vrouw hoeft te betalen. Mijn cliënt geeft toe 2 diefstallen te hebben gepleegd, maar niet met zoveel geweld als aangegeven. Hij werd in een hoek gedreven door een winkelbediende met een stok in zijn hand. Om weg te komen, duwde mijn cliënt de winkelbediende.
Ook riep hij wat nare dingen naar de andere winkelbediende. Mogelijk hebben zij dat dreigend opgevat. Mijn cliënt deed dit alleen omdat hij zich erg bedreigd voelde. Dus wat er overblijft zijn in totaal 2 eenvoudige diefstallen (van enkele flesjes parfum). Dan vind ik de eis 18 maanden gevangenisstraf buitenproportioneel. Ik verzoek de rechtbank een straf op te leggen die gelijk is aan het voorarrest en mijn cliënt in vrijheid te stellen.
Het verweer van dat de verdachte zichzelf verdedigde (noodweer) moet worden verworpen, want het was de winkelbediende die deed wat hij moest doen, namelijk: de verdachte aanhouden. In zo’n situatie kan de verdachte geen beroep doen op noodweer.
Als jij op de stoel van de rechter gaat zitten, wat zou jouw beslissing zijn? Vind je het bewezen dat de verdachte de strafbare feiten met mishandeling heeft gepleegd? En zou hij dan 18 maanden gevangenisstraf moeten krijgen? Of is een geldboete of een taakstraf voldoende? En waarom ben je tot die beslissing gekomen?
In deze zaak was het oordeel van de rechter als volgt:
Over de bewezen strafbare feiten
De rechter acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte de tenlastegelegde strafbare feiten heeft begaan. Zowel de poging tot beroving, diefstal en diefstal met geweld tegen personen om een vluchtweg mogelijk te maken bij een betrapping op heterdaad.
Uitspraak van de rechter
De rechter vindt dat er geen sprake is van noodweerverweer door de verdachte omdat geen sprake was van een situatie waarin hij zich moest verdedigen. De winkelbediende deed wat hij mocht doen om de verdachte aan te houden en te wachten op de politie. Wat de straf betreft houdt de rechter ook rekening met het strafblad dat de verdachte al heeft en straffen die in vergelijkbare zaken gegeven zijn.
