Recht is een verzamelnaam voor alle regels die er bestaan. In de regels staat wat je wel en wat je niet mag doen. Soms staat er ook in op welke manier je iets moet doen. Sommige regels zijn opgeschreven in wetten. Het recht moet er voor zorgen dat mensen goed met elkaar kunnen samenleven.

Rechter spreekt recht
Maar soms zijn mensen het niet met elkaar eens over wat er precies in een regel staat. Of ze houden zich niet aan de regels. Of ze krijgen gewoon ruzie. In die gevallen kan de rechter soms uitkomst bieden. De rechter onderzoekt wat er precies aan de hand is, kijkt naar de wetten en andere regels en doet op basis daarvan een uitspraak wat er nu verder moet gebeuren. Een rechter spreekt recht. Vandaar de naam rechtspraak.

Rechtspraak staat voor wat rechters doen: rechtspreken, een beslissing nemen in een rechtszaak. Rechtspraak met een hoofdletter heeft een andere betekenis. Daarmee wordt de rechterlijke organisatie bedoeld, waarbij de rechters werken.

Mensen, bedrijven, organisaties of overheidsinstanties kunnen een rechtszaak beginnen als ze het ergens niet eens over worden. Ze vragen de rechter dan om een oordeel, waar alle betrokkenen zich aan moeten houden. Rechters kijken dan naar de feiten waar het om gaat en naar de bronnen van het recht. Dat zijn wetten en regels, uitspraken van andere – hogere – rechters en regels die zijn vastgelegd in internationale verdragen. Maar ook gewoontes en gebruiken: zaken die niet zijn opgeschreven, maar die iedereen normaal vindt.